Ενσυνειδητότητα: Mindfulness | Οφέλη στη σχολική ζωή των μαθητών
Στην εκπαίδευση, δεν μπορεί κανείς να μη θαυμάσει την αξιέπαινη προσέγγιση της Μαρίας Μοντεσσόρι στην καθιέρωση του γεγονότος ότι η εκπαίδευση ενός παιδιού σημαίνει εκπαίδευση ενός ολόκληρου έθνους. Ήταν μια από τις πιο σημαντικές γυναίκες στην εκπαίδευση του 20ού αιώνα. Επαναπροσδιόρισε την εκπαίδευση. Οι ιδέες και τα συμπεράσματά της είχαν αντίκτυπο στην παιδαγωγική σε όλο τον κόσμο. Η Μοντεσσόρι υποστήριζε ότι η εκπαίδευση αποτελεί τον βασικό παράγοντα για την αλλαγή του κόσμου. Πίστευε ότι αυτός είναι ο τομέας όπου μπορεί να δοθεί μια καλύτερη κατεύθυνση στηνιστορία της ανθρωπότητας.
Κάποιος μου είπε κάποτε, “αν είχα το διαλογισμό στη ζωή μου ως παιδί, η ενήλικη ζωή μου θα ήταν πιο ήρεμη και τακτοποιημένη.” Η ενσυνειδητότητα είναι η ψυχολογική διαδικασία η οποία φέρνει την προσοχή μας, την επιγνωση μας στις εμπειρίες που συμβαίνουν την παρούσα στιγμή. Η ενσυνειδητότητα αναπτύσσεται μέσα από την πρακτική του διαλογισμού και άλλων τεχνικών. Οι πρακτικές ενσυνειδητότητας γίνονται όλο και πιο αποδεκτές στους εκπαιδευτικούς οργανισμούς ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων. Αυτό έχει αναφερθεί ως μέρος μιας «στοχαστικής στροφής» στην εκπαίδευση που έχει προκύψει από τη στροφή της χιλιετίας. Η εφαρμογή της ενσυνειδητότητας στα σχολεία στοχεύει στην ηρεμία και χαλάρωση των μαθητών καθώς και των εκπαιδευτικών για την ενίσχυση της συμπόνιας και ενσυναίσθησης προς τους άλλους. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα της ενσυνειδητότητας στην εκπαίδευση είναι η μείωση του άγχους στους μαθητές.
Οι έρευνες Ενσυνειδητότητας με παιδιά ως συμμετέχοντες αυξάνονται συνεχώς. Αυτό συμβαίνει διότι ανακαλύπτονται όλο και περισσότερα οφέλη στην παιδική ανάπτυξη χάρη στην εφαρμογή της.
Βελτίωση στην Σχολική Επίδοση
Η ενσυνειδητότητα έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματική στη βελτίωση των μαθητών στις σχολικές τους επιδόσεις με διάφορους τρόπους. Και αυτό το όφελος δεν ισχύει μόνο για συγκεκριμένες ομάδες παιδιών.
Οι ακόλουθες ομάδες παιδιών έχουν βιώσει τα οφέλη της ενσυνειδητότητας στην σχολική τους επίδοση:
Μαθητές Δημοτικού που ασκούν την ενσυνειδητότητα επιδεικνύουν καλύτερη κοινωνική συμπεριφορά, αυτορρύθμιση συναισθημάτων και σχολική απόδοση (Harpin, Rossi, Kim, & Swanson, 2016).
Έφηβοι που παρακολουθούσαν μια πιστοποίηση γενικής εκπαίδευσης και συμμετείχαν σε πρόγραμμα ενσυνειδητότητας παρουσίασαν χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους, γεγονός που συνέβαλε στη βελτίωση των ακαδημαϊκών τους επιδόσεων (Bennett & Dorjee, 2016).
Παιδιά από χαμηλότερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα, που συμμετείχαν σε ένα πρόγραμμα ενσυνειδητότητας-διαλογισμού 5 εβδομάδων ανέφεραν μειωμένο στρες, επιτρέποντάς τους καλύτερη αυτοσυγκέντρωση στο σχολείο (Costello & Lawler, 2014).
Παιδιά με ΔΕΠΥ εμφάνισαν λιγότερη επιθετικότητα και δυσκολίες οργάνωσης όταν ακολούθησαν θεραπεία ενσυνειδητότητας. Το γεγονός αυτό τα βοήθησε να επικεντρωθούν πιο εύκολα στους σχολικούς τους στόχους (Singh, Soamya, & Ramnath, 2016).
Εκφοβισμός και Κατάθλιψη
Η Ενσυνειδητότητα μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τον εκφοβισμό.
Μια μελέτη από Κινέζους ερευνητές σε θύματα εκφοβισμού σε σχέση με την κατάθλιψη έδειξε ότι η ενσυνειδητότητα μπορεί να προστατεύσει τα παιδιά από τα καταθλιπτικά συμπτώματα που μπορεί να προκύψουν από την εμπειρία τους εκφοβισμού (Zhou, Liu, Niu, Sun & Fan, 2017).
Μια διατριβή της Sandra McCloy (2005) στην ενσυνειδητότητα ως εργαλείο αντιμετώπισης του εκφοβισμού έδειξε ότι η ενσυνειδητότητα μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να σκεφτούν άλλες εναλλακτικές εκτός από τις δικές τους και να βρουν εποικοδομητικές αντιδράσεις ενάντια στον εκφοβισμό.
Η ενσυνειδητότητα είναι ένα ακόμη αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση του εκφοβισμού στη ρίζα του. Βελτιώνοντας την ενσυναίσθηση με εργαλεία όπως η ενσυνειδητότητα και βελτιώνοντας την κοινωνική και συναισθηματική μάθηση θα μπορούσαν να είναι το κλειδί ώστε να σταματήσουν τους νταήδες πριν γίνουν νταήδες (Kaldis & Abramiuk, 2016)
Παροχή υποστήριξης και ενίσχυση της ανθεκτικότητας
Η ενσυνειδητότητα μπορεί επίσης να βοηθήσει τα παιδιά που έχουν εμπλακεί στο σύστημα πρόνοιας ή ψυχικής υγείας. Μια μελέτη σχετικά με ένα πρόγραμμα ενσυνειδητότητας για την ευαίσθητη αυτή ομάδα παιδιών βρήκε ότι η ενσυνειδητότητα βελτίωσε την αυτορρύθμιση των συναισθημάτων, τη διάθεση, την ενσυναίσθηση, την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση, τις κοινωνικές δεξιότητες και δεξιότητες διαχείρισης, καθώς και την ικανότητά τους να προσέχουν και να αυτοσυγκεντρώνονται (Coholic & Eys, 2016).
Η ανθεκτικότητα είναι μια πολύ αποτελεσματική ικανότητα των παιδιών ώστε να αντιμετωπίζουν καθημερινές δυσκολίες τόσο στο σχολείο όσο και εκτός σχολείου, να αναπτύσσονται συναισθηματικά, ψυχολογικά και ακαδημαϊκά. Έχει αποδειχθεί ότι η εκπαίδευση στην ενσυνειδητότητα ενισχύει την ανθεκτικότητα των παιδιών και τα βοηθά να κατανοούν και να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους (Coholic, 2011, Coholic, Eys, & Lougheed, 2012).
Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι η ενσυνειδητότητα-γνωσιακή θεραπεία παιδιών μείωσε τις παρεμβατικές συμπεριφορές, τις δυσκολίες αυτοσυγκέντρωσης και το άγχος βελτιώνοντας παράλληλα την κοινωνική συναισθηματική ευελιξία των παιδιών (Semple, Lee, Rosa & Miller, 2010).
Ένα γονέας με ρώτησε:
“Εφόσον υπάρχουν και συνεχίζουν να έρχονται στο φως όλο και περισσότερες έρευνες για τα οφέλη και τη σημασία της ενσυνειδητότητας, γιατί δεν τη διδάσκουμε στα παιδιά μας; Εάν πιστεύετε όπως και εγώ ότι η πορεία προς έναν καλύτερο κόσμο για τα παιδιά μας έγκειται στην πρακτική της ενσυνειδητότητας, τότε ας ζητήσουμε από τους δασκάλους, τους γονείς, τους υπεύθυνους στην εκπαίδευση να φέρουν ειδικούς στη ζωή των μικρών μας. Η αλλαγή θα συμβεί με επιλογή και όχι τυχαία. Ας γίνομαι πρώτα εμείς ενσυνείδητοι και ας μην ξεγελάμε το μυαλό μας. Εάν κατορθώσουμε να αλλάξουμε ακόμη και ένα μυαλό κάθε φορά και αν είμαστε υπεύθυνοι για αυτό, τότε ο κόσμος θα γίνει ακριβώς αυτό που όλοι ονειρευόμαστε. Ένας κόσμος ειρηνικός και όμορφα δημιουργικός.”
Εάν σας ενδιαφέρει το άρθρο, θα ήθελα να σας ενημερώσω για το : Παιδικό Εργαστήρι Mindfulness για 7 έως 11 χρονών. Πραγματοποιείται το Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2019 στην Κέρκυρα.
Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε εδώ
Βιβλιογραφία:
Bennett, K., & Dorjee, D. (2016). The impact of a mindfulness-based stress reduction course (MBSR) on well-being and academic attainment of sixth-form students. Mindfulness, 7, 105-114. doi:10.1007/s12671-015-0430-7
Coholic, D. A., & Eys, M. (2016). Benefits of an arts-based mindfulness group intervention for vulnerable children. Child and Adolescent Social Work Journal, 33, 1-13. doi:10.1007/s10560-015-0431-3
Coholic, D., Eys, M., & Lougheed, S. (2012). Investigating the effectiveness of an arts-based and mindfulness-based group program for the improvement of resilience in children in need. Journal of Child and Family Studies, 21, 833-844. doi:10.1007/s10826-011-9544-2
Costello, E., & Lawler, M. (2014). An exploratory study of the effects of mindfulness on perceived levels of stress among school-children from lower socioeconomic backgrounds. The International Journal of Emotional Education, 6, 21-39.
Harpin, S. B., Rossi, A., Kim, A. K., & Swanson, L. M. (2016). Behavioral impacts of a mindfulness pilot intervention for elementary school students. Education, 137, 149-156.
Kaldis, P., & Abramiuk, L. (2016). Preventing school bullying through the use of empathy: Let’s stop bullying without focusing on offender discipline and treatment. In T. Gavrielides (Ed.) Offenders No More: An Interdisciplinary Restorative Justice Dialogue, pp. 231-246. Hauppauge, NY, US: Nova Science Publishers.
Semple, R. J., Lee, J., Rosa, D., & Miller, L. F. (2010). A randomized trial of mindfulness-based cognitive therapy for children: Promoting mindful attention to enhance social-emotional resiliency in children. Journal of Child and Family Studies, 19, 218-229. doi:10.1007/s10826-009-9301-y
Singh, S., Soamya, & Ramnath. (2016). Effects of mindfulness therapy in managing aggression and conduct problem of adolescents with ADHD symptoms. Indian Journal of Health & Wellbeing, 7, 483-487.
Zhou, Z., Liu, Q., Niu, G., Sun, X., & Fan, C. (2017). Bullying victimization and depression in Chinese children: A moderated mediation model of resilience and mindfulness. Personality and Individual Differences, 104, 137-142. doi:10.1016/j.paid.2016.07.040